Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan gelen konut müjdesi, orta gelir grubu için büyük bir umut olarak değerlendirildi. Ancak, kampanya detayları ve maliyetler, birçok vatandaşı hayal kırıklığına uğrattı.
Geçtiğimiz günlerde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Emlak Konut ile birlikte bir kampanya başlattı. Bu kampanya, Türkiye'deki orta gelir grubunu hedef alıyor. Ancak, kampanya ile ilgili detaylar, özellikle ödeme koşulları, eleştirilerin odağı oldu. 2+1 bir daire almak için 120 ay boyunca her ay 779 bin 959 TL ödenmesi gerektiği açıklandı. Bu durum, barınma krizinin en çok dar ve orta gelirlileri etkilediği bir dönemde, birçok kişi için ulaşılması zor bir hedef olarak belirlendi.
Kampanya, toplamda 24 projeyi kapsıyor. Bu projelerden biri, İstanbul Sarıyer’deki Seyrantepe Mahallesi’nde bulunan ‘Yeni Levent’ projesi. Projede 53 bin metrekarelik konut alanı ve 12 bin metrekarelik okul alanı bulunuyor. Ancak, 1+1 dairelerin fiyatı 23 milyon 467 bin liradan başlarken, 2+1 dairelerin fiyatı 35 milyon 510 bin liradan başlıyor. Bu fiyatlar, orta gelirli vatandaşların bütçesini aşan rakamlar olarak değerlendiriliyor.
Projedeki 1+1 dairelerin Emlak Konut’un kampanyası dahilinde olmadığı öne sürüldü. 2+1 daireler için ise iki farklı ödeme seçeneği sunuluyor. Peşinatsız, yüzde 1.99 aylık faiz oranı ile 120 ay taksit seçeneği ile yapılan ödemelerde aylık taksit tutarı 779 bin 959 TL olarak belirlenmiştir. Bu durumda, dairenin toplam fiyatı 93 milyon lirayı aşıyor. İkinci seçenekte ise, peşinatsız alımlarda 6 ay sonra yüzde 30 ara ödeme yapılması gerekiyor.
Yüzde 0.99 aylık faiz oranı ile 24 ay taksit seçeneği ile yapılan alımlarda, 2+1 daire için aylık ödenmesi gereken taksit tutarı 1 milyon 168 bin 713 TL’ye yükseliyor. Bu rakamlar, orta gelirli vatandaşların alım gücünü sorgulatıyor ve kampanyanın gerçek amacını tartışmaya açıyor.
Kampanya ile ilgili olarak, vatandaşların aylık gelirinin ne kadar olması gerektiği sorusu gündeme geldi. Bankalar tarafından yapılan kredi hesaplamalarında, hane gelirinin yüzde 50’sini geçmeyecek şekilde planlama yapılması gerektiği dikkate alındığında, aylık 779 bin liralık taksitin ödenebilmesi için hanehalkının toplam gelirinin 1.5 milyon lirayı bulması gerekiyor. Bu durum, bakanlığın açıkladığı kampanyanın, gerçekten orta gelirli vatandaşları kapsayıp kapsamadığını sorgulatıyor.
Kısacası, Türkiye’de orta gelirli olabilmek için aylık toplam hane gelirinin 1 milyon 558 bin lirayı bulması şart. Bu rakamlar, birçok vatandaş için ulaşılması zor hedefler olarak öne çıkıyor ve kampanyanın eleştirilmesine neden oluyor.
Yeni Levent projesinin inşa edileceği alan, önceki yıllarda polis lojmanları arazisiydi. Yaklaşık 1.500 lojmanın bulunduğu bu alan, kamuya ait bir alan olarak dikkat çekiyordu. Ancak, bu alanın ranta açılması, kamuya ait alanların nasıl değerlendirildiği konusunda tartışmalara yol açtı. Beşiktaş-Şişli-Sarıyer hattının ortasında bulunan Seyrantepe Polis Lojmanları arazisi, önce TOKİ’ye, ardından Emlak Konut’a devredildi.
Proje inşa edilmesi için düzenlenen ihale, DAP Yapı’nın iştiraki şirket tarafından kazanıldı. DAP Yapı, 2022 yılında araziye yapacağı lüks konut projesinin kapasite artışı için bakanlığa başvurdu. Projedeki konut sayısı, 453’ten 958’e çıkarıldı. Bu durum, kamu arazilerinin nasıl değerlendirildiği ve lüks konut projelerinin toplum üzerindeki etkileri hakkında daha fazla tartışma yaratıyor.