Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirime beklentilere paralel 250 baz puanlık bir adımla devam etmesi, mevduat ve kredi faizlerine yansıdı. Ancak, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. TCMB politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 42.5 seviyesine getirdi. Son üç ayda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirilmiş oldu.
2024 Aralık ayında başlatılan faiz indirimleri sonucunda 32 günlük TL mevduat faizi, yüzde 50 seviyelerinden yüzde 40’lara kadar geriledi. Merkez Bankası’nın son faiz indirimi TL mevduat faizlerinde 3 puanlık düşüşe yol açtı. Bankalar, mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, tüketici ve ticari kredi faizlerine yansıması görülmedi.
Vatandaş, zorunlu ihtiyacını karşılamak için faize bakmadan kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanıyor. Bankalar ise hem büyüme sınırı hem de takipteki kredilerdeki artış dolayısıyla faizleri indirmeye istekli görünmüyor. Yüksek faiz ortamında nefes alamaz hale gelen reel sektör temsilcileri de faiz indirimlerini bekliyor.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bankalar ticari kredi faizini düşürmek için ne bekliyor?” derken, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ASO Başkanı Seyit Ardıç, finansman sorunun derinleştiğinin altını çizerek bankaların bir an önce ticari kredi faizini düşürmesini istedi. Hisarcıklıoğlu, Merkez Bankası politika faizinin 3 ayda 7.5 puan inmiş olduğunu belirtti.
Kredi kartı ve kredili mevduat faizleri ise son bir yıldır değiştirilmiyor. Geçim sıkıntısı nedeniyle artan takibe düşen borçlar ve kredi kartı kullanımına rağmen, kredi kartlarında gecikme faizi aylık yüzde 5.05, kredili mevduat hesaplarında gecikme faizi ise yüzde 5.30 seviyesinde uygulanıyor. Bu durum, vatandaşın finansal yükünü artırıyor.
Merkez Bankası haftalık faiz istatistiklerine göre, kredili mevduat hesapları dahil ihtiyaç kredilerine uygulanan ortalama faiz oranı 28 Şubat haftasında yüzde 71.41 seviyesinde bulunurken, ticari kredilere uygulanan faiz oranları yüzde 55.25 oldu. Bu oranlar, ekonomik durumu olumsuz etkileyen bir faktör olarak öne çıkıyor.
Bankaların ticari kredi faizlerini düşürmemesi, reel sektördeki büyümeyi olumsuz etkiliyor. Tüketicilerin krediye erişiminde yaşanan zorluklar, ekonomik istikrarı tehdit eden bir durum haline geliyor. Bu nedenle, faiz indirimlerinin etkili bir şekilde yansıması bekleniyor.