3 Mart 2023’te yürürlüğe giren EYT yasası, emeklilik süreçlerini köklü bir şekilde değiştirdi. Üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, EYT ile emekli olanların sayısı ve statüleri hakkında hala birçok soru var. EYT yasası ile birlikte yaklaşık 2 milyon 900 bin kişi emeklilik hakkı kazandı. Bu süreçte, emeklilik statüsü ve prim günleri gibi konular dikkatle incelenmelidir.
EYT yasası, 700 bin kişinin zaten emekli olmasını sağlarken, 2 milyon 200 bin kişi yaş beklemeden emekliliğe kavuştu. Bu durum, EYT yasasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. EYT ile emekli olanların büyük bir kısmı 4/A SSK statüsünden emekli oldu. Ayrıca, yaklaşık 150 bin kişi Bağ-Kur’dan, 50 bin kişi ise Emekli Sandığı’ndan emekli oldu.
EYT sonrası yaş beklemeden emeklilik hakkı elde eden ancak henüz emekli olamayan yaklaşık bir buçuk milyon kişi bulunuyor. Bu kişiler, EYT yasası çıktığında emeklilik için başvurularını yapmışlardı. Ancak eksik prim günleri olanlar, eksiklerini tamamlamaya çalışıyorlar. Emeklilikte hangi statüden emekli olunacağı sorusu, birçok kişi için kafa karıştırıcı bir durum oluşturuyor.
Emeklilik statüsü, 1 Ekim 2008 tarihine kadar ilk sigorta başlangıcı olanlar için son 2.520 gün ödenen primlere göre belirlenir. 1 Ekim 2008’den sonra sigorta başlangıcı olanlar için ise toplam ödenen prim gün sayısı dikkate alınır. Birden fazla statüde çalışanların emeklilik durumu, son ödenen 2.520 güne göre belirlenir. Bu durum, emeklilik hesaplamalarının dikkatli yapılmasını gerektiriyor.
Örneğin, 1980 doğumlu bir kadın sigortalı, 1998’de 4/A SSK olarak işe başlamış ve daha sonra devlet memuru olmuştur. Toplamda 6.260 günü bulunmaktadır. Emekli Sandığı’ndan emekli olabilmesi için 7.200 güne ihtiyacı vardır. Ancak, son 2.520 gün içinde hangi statüden fazla gün varsa o statüden emekli olacaktır. Bu nedenle, prim günlerinin dikkatli bir şekilde hesaplanması önemlidir.
Emeklilik hesaplamalarında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, son 2.520 gün içinde hangi statüden fazla gün varsa o statüden emekli olunacağıdır. Eğer SSK’dan ilk işe başlama tarihine göre 5.900 günle emeklilik hakkı varsa, ancak son 2.520 gün içinde 4/A günleri eksikse, ek süre çalışmak zorunda kalabilir. Bu durum, emeklilik sürecinde planlama yapmayı zorlaştırmaktadır.
Sonuç olarak, EYT yasası ile birlikte emeklilik süreçleri önemli değişiklikler geçirmiştir. Emeklilik statüsü ve prim günleri gibi konular, bireylerin emeklilik haklarını etkileyen kritik unsurlardır. DÜNYA Gazetesi’nin 45. yıl dönümünü kutlarken, bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.