2024 yılında elde edilen kira geliri, 33 bin liralık istisna tutarını aşıyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. 2 Nisan’a kadar bu işlem yapılmalı. Kiracıların verdiği bilgiler ve tapu, banka, sigorta verileri ile evin kirada olup olmadığı tespit edilebiliyor.
Kira beyannamesi doldurulurken ‘getiri’ ve ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri tercih ediliyor. Götürü gider yöntemi seçildiğinde, istisna tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutardan yüzde 15 daha indirim yapılabiliyor. Bu yöntem, mülk sahiplerine önemli avantajlar sunuyor.
Gerçek gider yöntemiyle, evle ilgili yapılan asansör, yalıtım, kombi ve ankastre masrafları kira gelirinden indirilebiliyor. Eğer ev krediyle alınmışsa, faiz ödemeleri de gider olarak gösterilebiliyor. 2020’den sonra alınan evlerin satın alma bedelinin yüzde 5’i de gider olarak hesaba dahil ediliyor.
Bu durum, birçok giderin ödenecek vergi tutarını aşağı çekmesine olanak tanıyor. Ayrıca, konuta yapılan harcamaların dışında mülk sahibinin kendisi, eşi ve çocukları için yaptığı bazı harcamalar da gider olarak gösterilebiliyor. Bu harcamaların doğru bir şekilde beyan edilmesi, vergi yükünü azaltıyor.
‘Hazirbeyan.gib.gov.tr’ adresine girildiğinde, beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her tutar, kira gelirinin düşmesini sağlıyor. Eğitim, sağlık ve hayat sigortası gibi harcamalar, bu bölümlerde dikkat çekiyor. Bu harcamalar, mülk sahiplerinin vergi yükünü azaltma potansiyeline sahip.
Sağlık, eğitim ve sigorta masrafları varsa, ‘getiri’ veya ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri seçilerek hazır beyan sistemi doldurulabiliyor. Sayfayı aşağı kaydırdığınızda ‘Gelirden yapılacak indirimler’ bölümü görülebiliyor. Bu bölümde yer alan maddeler, her bir harcama için ne kadar indirim yapılabileceğini gösteriyor.
Eğitim harcaması indiriminde 18 yaş sınırı bulunuyor. Eğer üniversite eğitimi devam ediyorsa, 25 yaşın dolmaması gerekiyor. Kitap ve kırtasiye masrafları, servis ücretleri, kurs ücretleri, kreş ve özel yurt masrafları indirim konusu yapılabiliyor. Ancak okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları indirim olarak dikkate alınamıyor.
Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor. Fakat faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satılara kaydediliyor. Bu harcamalara ilişkin belgelerin mülk sahipleri tarafından beyannameye yazıldıktan sonra 5 yıl saklanması gerekiyor. İstenildiğinde de ibrazı şarttır.
Mükellefin kendisi, eşi ve çocukları için yapılan eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşamıyor. Burada bir sınırlama olsa da, giderlerin toplamı ödenecek vergiyi önemli ölçüde düşürüyor. Bu durum, mülk sahiplerinin vergi planlamasında dikkate alması gereken bir unsurdur.
Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve işsizlik gibi şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü gelir matrahından indirilebiliyor. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini aşamıyor.
Kamu kurumlarına, kamu yararına çalışan derneklere ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığı yapılan bağışların bir kısmına (beyan edilecek gelirin yüzde 5’ine kadar) indirim imkanı tanınıyor. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin yapılan harcamaların tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor.
Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı da vergiye tabi gelirden düşülebiliyor. Bu durum, mülk sahiplerinin sosyal sorumluluk projelerine katkı sağlarken vergi avantajı elde etmesine olanak tanıyor.
Mülk sahibi, yıllık 220 bin lira kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmiş olsun. Önce 33 bin liralık istisna tutarı düşülecek. Kalan 187 bin liranın yüzde 15’i (28 bin 50 lira) götürü gider kuralı gereği indirilecek. Böylece istisna ve gider düşülmüş kira geliri 158 bin 950 lira olarak hesaplanıyor.
Bu kişinin eğitim, sağlık masrafları varsa, 158 bin 950 liranın yüzde 10’unu yani 15 bin 895 lirayı aşmayacak şekilde indirim yapma hakkı bulunuyor. Sonuç itibarıyla bu indirimleri düşen mülk sahibine çıkan vergi 19 bin 15 lira oluyor. Eğer bu harcamaların hiçbiri indirilmemiş olsaydı, ev sahibi 26 bin 962 lira vergi ödeyecekti.